Per half september 2015 kunnen de schaatsen onder in de nieuwe Elfstedenhal in Leeuwarden.
De opvolger van de verouderde IJshal in de Friese hoofstad biedt een ijshockey- en kunstrijhal en een hal met een 400 meter baan. Deze baan is bereikbaar via een Tegeltjestunnel, toegerust met verplaatsbare en multifunctionele ‘stempelhokjes’ waar een stempelkaart, -tegeltje en warme chocola verkrijgbaar zijn: alle ingrediënten voor een eigen, overdekte Elfstedentocht. De nachtblauwe kleur van het Elfstedenkruisje komt terug in de IJshockeyhal.
Naast deze Elfstedentocht-referenties werkt het ontwerp van architectenbureau GEAR als een ode aan het Friese landschap in de winter. De gerekte, vloeiende hoofdvorm van het complex met gevels opgebouwd uit stroken glas en dichte, ijzig gekleurde staalplaat verbeeldt een ijsschots in het vlakke weiland. De programmeerbare lichtstrepen op de gevel ogen als krassen in het ijs, de witte dakbedekking als een deken van sneeuw.
Voor de benodigde schaal, transparantie en een warme sfeer in de koude atmosfeer ontwierp Grontmij de constructies als ensembles van staal en hout. Het staal, in totaal 700 ton, is geleverd en gemonteerd door Kampstaal. Voor de 400 m-hal produceerde het staalbouwbedrijf uit Emmeloord een constructie van in totaal 17 stalen spanten, elk 38 m lang en 5 m hoog. De spanten bestaan uit kolommen en lensliggers. Om deze spanten heen zijn 64 houten spanten gezet.
De constructie van ijshockeyhal telt 8 vakwerkspanten van 36 m lang en 3,6 m hoog. Bij de ontmoeting met het dak zijn deze spanten afgerond.
Om de strakke bouwplanning te halen, zijn de spanten van de beide hallen als één samenstelling in de fabriek van Kampstaal gelast en in hun geheel op transport gegaan. Hierdoor konden op locatie zeer scherpe ‘rondetijden’ worden genoteerd: binnen twee weken was de staalconstructie gemonteerd en binnen twee weken de houten spanten. SAB-profiel leverde de sandwichpanelen en warmdak profielplaten, gezamenlijk goed voor ruim 17.000 m2 staal. De dak- en gevelbekleding werden gemonteerd door Metaalbouw TSV.
In de duurzaamheid van de Elfstedenhal is voorzien middels zonnepanelen, ledverlichting en hergebruik van de warmte uit de koelinstallatie voor bijvoorbeeld het douchewater.
Opdracht: Gemeente Leeuwarden, met steun van Provincie Friesland en Stichting de IJshal • Architectuur: GEAR • Constructief ontwerp: Grontmij • Hoofduitvoering: Bouwgroep Dijkstra Draisma | Jorritsma • Staalconstructies: Kampstaal en Nauta Heeg • Buigwerk (profielen dak- en wandconstructies): Kersten Europe • Gevels: SAB-profiel • Foto's: Boyen de Boer, René de Wit, GEAR, Kampstaal en Elfstedenhal Leeuwarden • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), januari 2017