Kantorencomplex Tripolis, een van de latere werken van Aldo van Eyck, wordt geprepareerd op een geslaagde rol in de kantorenmarkt van de toekomst. MVRDV blaast het monument aan de A10 tweede leven in via een afgewogen renovatie én toevoeging van een twaalflaagse ‘landscraper’.
Tripolis behoort tot de jongste lichting projecten in het oeuvre van Aldo van Eyck. De architect overleed in 1999. Vijf jaar eerder werd het kantorencomplex opgeleverd, direct aan de A10 en op steenworp afstand van Van Eyck’s magnum opus, het Burgerweeshuis (uit 1960). Tripolis omvat drie gebouwen, gezamenlijk goed voor zo’n 25.000 m2 vloeroppervlakte. Karakteristiek aan het exterieur zijn de golvende, deels uitkragende en met hout beklede gevels en de kozijnen in verschillende kleuren. De kleurstelling van de kozijnen stoelt op een functioneel kleurenschema van de architect. Alle gevels die zich richten op de omgeving zijn blauw en groen afgewerkt, de gevels die zijn georiënteerd op het binnengebied van het kantoorcomplex zijn rood en oranje. De overgangen tussen ‘buiten’ en ‘binnen’ worden gemarkeerd door gevels van geel en paars.
In 2019 is Tripolis aangewezen als gemeentelijk monument. Deze status ten spijt, het complex staat inmiddels al langdurig leeg en is dringend aan toe aan herinrichting en verduurzaming, wil ’t in de toekomst weer optimaal kunnen functioneren als kantoorgebouw. Naar ontwerp van MVRDV wordt het historische gebouwenensemble nu afgestemd op de moderne gebruiks- en duurzaamheidseisen. De kantoorruimten krijgen meer efficiënte plattegronden en een meer aanlokkelijke uitstraling. De daken worden geschikt gemaakt voor daktuinen en horecagelegenheden. Het centrale trappenhuis, de natuurstenen vloeren en andere kenmerkende elementen van het monument blijven behouden. Over hoe om te gaan met het monument, heeft MVRDV intensief overleg gevoerd met de erven (dochter en kleinzoon) van Aldo van Eyck.
De revitalisatie is ‘slechts’ één onderdeel van het plan van Flow Development en Blackstone om ‘Tripolis Park’ weer als kantooromgeving op de kaart te zetten. Tweede belangrijke bestanddeel van het plan is de zogeheten landscraper. Deze 50 m hoge en 150 m lange nieuwbouw komt direct langs de autosnelweg te staan, op de smalle rand van het bouwgebied. Hierdoor werkt de landscraper als een geluidsscherm tussen de A10 Zuid en de bestaande bebouwing. Dat verhoogt het comfort van werken in Tripolis en van een verblijf in het omliggende groen. Bovendien leent Tripolis Park zich hierdoor, akoestisch gezien, ook beter voor eventuele woningbouw.
Ondanks de ferme maat vormt de landscraper geen visuele sta-in-de-weg. Alle gebouwgevels zijn van glas en de draagconstructie is een ruimtelijk samenspel van vier verdiepingen hoge stalen vakwerken met dunne (staalplaat)betonvloeren rondom een viertal slanke betonnen kernen, gefundeerd op de bestaande parkeerkelder. Hierdoor oogt het gebouw opvallend lichtvoetig en is doorzicht van buiten naar binnen en vice versa gegarandeerd. De doorkijk tussen snelweg en Tripolis-complex wordt nog eens versterkt door de flinke uitsnede in de strakke zuidgevel van de nieuwbouw. In de noordgevel met zijn uiteenlopende inspringingen weerklinken de golvende gevels van het achterliggende monument van Van Eyck. Aan deze noordzijde komen de nieuwbouw en oudbouw samen via bruggen en trappen in de tussenruimte.
Het nieuwe gebouw voegt in totaal 31.500 m2 toe aan het kantorencomplex. De totale vloeroppervlakte komt daarmee op bijna 60.000 m2. Zo’n 1.200 m2 aan zonnepanelen op het dak van de nieuwbouw helpen het Tripolis Park aan duurzame energie. BREEAM NL Outstanding en Well Gold luiden de duurzaamheidsambities binnen het project. Daartoe wordt een breed pakket aan maatregelen genomen. Een willekeurige greep: LED-verlichting met daglichtregeling en bezettingsdetectie, waterzuinige toiletten en douches, warmteterugwinning in de luchtbehandelingskasten, warmteopslag in de bodem en warmtepompen, hoog geïsoleerde gevels en dak, energiezuinige liften en flexibele werkplekken.
De landscraper is sinds februari 2020 in uitvoering bij G&S Bouw. Eind november van dat jaar is De Kok Staalbouw begonnen met de montage van de staalconstructie, vloeren en trappen. Oplevering is voorzien voor 2022. De eerste huurder heeft zich al gemeld. Uber gaat de onderste verdiepingen in gebruik nemen en betrekt ook een van de drie gebouwen van het bestaande complex. Van dit gebouwentrio blijven twee in gebruik als kantoor, een derde gebouw wordt in de toekomst omgevormd tot appartementengebouw.
Locatie: Amsterdam Zuidas • Omvang uitbreiding: 31.500 m2 • Verwachte oplevering: eind 2022 • Start bouw: februari 2020 • Opdracht: Flow Development en Blackstone • Architectuur: MVRDV • Uitwerkend architect: EGM architecten • Landschapsarchitectuur: Delta Vorm Groep • Constructief ontwerp: Van Rossum Raadgevend Ingenieurs • Advies bouwfysica, brandveiligheid en BREEAM: DGMR • Installatie-advies: Arcadis • Hoofduitvoering: G&S Bouw • Staalconstructies, vloeren en trappen: De Kok Staalbouw • Installatietechniek: Bosman Bedrijven • Gevelbouw: Rollecate • Directievoering: Toussaint Project Management • Impressies: Proloog, Mir en MVRDV • Foto’s bouw: Marcel Steinbach, Frans Woerden, De Kok Staalbouw en Bart van Hoek architectuurfotografie • Redactie: Arend Dolsma (Bouwen met Staal), oktober 2023